Đông Nam Á xáo trộn vì "nhập tịch": Việt Nam ở đâu trong cuộc đua "săn đầu người"?

Trận thua đậm 0-4 của đội tuyển Việt Nam trước Malaysia ngay tại Bukit Jalil không chỉ là một thất bại về mặt tỷ số, mà còn là một hồi chuông cảnh tỉnh đanh thép về sự thay đổi mạnh mẽ của cục diện bóng đá Đông Nam Á, nơi xu hướng sử dụng cầu thủ nhập tịch đang thắng thế và đặt ra những thách thức khổng lồ cho bóng đá Việt Nam.

Việc Malaysia, với 9 cầu thủ nhập tịch trong đội hình ngắt mạch 11 năm lép vế trước Việt Nam bằng một chiến thắng áp đảo đã phơi bày những vấn đề mà chúng ta cần đối mặt và tìm lời giải nếu không muốn bị bỏ lại phía sau.

Làn sóng nhập tịch ngoại binh, đặc biệt là các cầu thủ gốc Âu - Mỹ đã trở thành một "đại thế khó cưỡng" tại Đông Nam Á.

Indonesia, Philippines và đặc biệt là Malaysia đang gặt hái những thành công ban đầu từ chính sách này, với mục tiêu không chỉ là thống trị khu vực mà còn vươn tầm châu lục và nuôi dưỡng giấc mơ World Cup. 

Đội tuyển Việt Nam đã cảm nhận rất rõ sức mạnh từ xu hướng này qua những thất bại liên tiếp trước Indonesia ở vòng loại World Cup 2026, và đỉnh điểm là trận thua kỷ lục trước Malaysia, khiến cơ hội tham dự VCK Asian Cup 2027 trở nên vô cùng mong manh.

Giá trị đội hình của Việt Nam (5,93 triệu euro) hiện tại chỉ bằng chưa tới một nửa so với Malaysia (13,9 triệu euro) và chỉ bằng khoảng một phần năm so với Indonesia (31,9 triệu euro), một sự chênh lệch đáng báo động.

Bình luận viên Ngô Quang Tùng đã thẳng thắn nhận định:

"Nhập tịch cầu thủ đã trở thành xu thế lớn không cưỡng lại được. Chúng ta đã thua đậm Indonesia và Malaysia rồi, nếu Philippines, Thái Lan đầu tư quyết liệt hơn thì viễn cảnh đội tuyển VN rơi xuống hạng 5 ở Đông Nam Á là rất gần." 

Chính các cầu thủ Việt Nam cũng thừa nhận sức mạnh vượt trội của đối thủ nhờ dàn cầu thủ nhập tịch. Thủ môn Nguyễn Filip, một trong số ít những điểm sáng của ĐT Việt Nam trận gặp Malaysia, chia sẻ:

"Malaysia có những cầu thủ mới rất giỏi. Tôi nhìn thấy được khát khao trong ánh mắt họ... Chất lượng chơi bóng của họ thực sự cao." Tương tự, hậu vệ Pendant Quang Vinh nhận định:

"Đội tuyển Malaysia có nhiều cầu nhập tịch và có gốc gác nước ngoài. Do đó, họ kiểm soát bóng tốt, chơi chủ động và rất nhanh." Ngay cả HLV Kim Sang-sik cũng phải thừa nhận:

“Chúng ta phải thừa nhận Malaysia đã mạnh lên đáng kể nhờ các cầu thủ nhập tịch. Nếu chuẩn bị tốt cho trận tái đấu ở Hà Nội, tôi nghĩ chúng tôi vẫn có cơ hội để bù đắp cho bốn bàn thua hôm nay.”

Trước thực trạng này, việc điều chỉnh cơ chế và chính sách "săn đầu người" trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Bình luận viên Ngô Quang Tùng đề xuất cần mở rộng hơn các điều kiện để người mang dòng máu Việt có cơ hội chơi cho đội tuyển Việt Nam.

Đồng thời câu chuyện nhập tịch người không mang dòng máu Việt Nam sau khi tích lũy đủ điều kiện như quy định nên được tạo điều kiện để cống hiến. Đây là giải pháp ngắn hạn trong khi chờ đợi những chiến lược dài hơi hơn như nâng cao chất lượng đào tạo trẻ và hệ thống giải chuyên nghiệp, vốn cần từ 10 đến 20 năm.

Một rào cản lớn được chỉ ra là các cầu thủ Việt kiều phải trở về Việt Nam chơi bóng mới được cấp căn cước đã ngăn cản những tài năng ở trình độ cao. Do đó, khả năng thu hút tài năng và kiều bào gốc Việt trên khắp thế giới cống hiến cho đội tuyển Việt Nam hiện vẫn còn hạn chế.

Rõ ràng, việc chạy theo trào lưu nhập tịch không hề dễ dàng và không thể là một giải pháp chộp giật.

Bóng đá Việt Nam cần một chiến lược toàn diện, kết hợp giữa việc tận dụng nguồn lực từ cầu thủ gốc Việt, cân nhắc thận trọng việc nhập tịch cầu thủ ngoại không có gốc gác, đồng thời không bao giờ xao nhãng nhiệm vụ cốt lõi là phát triển đào tạo trẻ và nâng tầm giải quốc nội.

Chỉ có như vậy, chúng ta mới có thể thích ứng với sự thay đổi của bóng đá khu vực và tìm lại vị thế của mình.