Kịch bản lặp lại: CLB sống – chết theo túi tiền ông bầu

Bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam đang đối mặt với cuộc khủng hoảng tài chính nghiêm trọng khi các CLB quá phụ thuộc vào “ông bầu”. Mùa giải 2025–2026 bắt đầu với kỳ vọng tăng trưởng sau lễ bốc thăm và xếp lịch nhưng đã nhanh chóng bị đảo lộn khi CLB Quảng Nam có thể giải thể, sáp nhập với SHB Đà Nẵng. Quyết định này khiến không chỉ V.League mà cả hệ thống bóng đá phải đối mặt với nhiều hệ lụy.

Trường hợp Quảng Nam là ví dụ tiêu biểu: dưới sự hậu thuẫn mạnh mẽ của bầu Hiển – người từng tài trợ không chính thức nhưng thực chất rất lớn – đội bóng đã từng chạm đến đỉnh cao khi vô địch V.League 2017 và giành Siêu cúp 2018. Thế nhưng khi “ông bầu” rút vốn, đội lập tức mất khả năng duy trì hoạt động chuyên nghiệp. Sự sụp đổ của Quảng Nam thể hiện rõ yếu điểm trong mô hình tài chính: không có nhà tài trợ, CLB khó tồn tại.

Điều này không chỉ gây ra sự xáo trộn lịch thi đấu – như việc V.League 2025/26 sẽ chỉ còn 13 đội và vi phạm quy tắc luân phiên sân nhà – sân khách, mà còn khiến số phận cầu thủ và HLV mất định hướng. Nhiều người buộc phải tìm đội mới sát ngày khai màn, khi các đội khác đã hoàn tất nhân sự.

Quãng thời gian trước đó đã có nhiều CLB rơi vào hoàn cảnh tương tự, như Navibank Sài Gòn (2012), Sài Gòn Xuân Thành (2013) và gần đây nhất là CLB Long An. Trong đó, Long An chỉ được cứu nhờ ngân hàng LPBank. Tuy nhiên, khi nguồn lực này không còn, họ lại đang đứng trước nguy cơ bị loại hoặc giải thể trong mùa tới.

Có thể thấy rõ rằng mô hình vận hành hiện tại – phụ thuộc gần như hoàn toàn vào nhà tài trợ cá nhân – dễ dẫn đến “điểm gãy” khi họ bỗng rút vốn. Trong khi đó, các CLB hiếm khi xây dựng quỹ dự phòng, đa dạng nguồn thu qua quảng cáo, hội viên, bản quyền truyền hình và bán vé.

Câu hỏi đặt ra là: liệu bóng đá Việt có thể xây dựng hệ thống bền vững hơn không? Rõ ràng cần một chính sách điều tiết mạnh hơn từ VFF và VPF, buộc các CLB phải có nguồn tài chính đa dạng, minh bạch. Không nên để CLB gặp cảnh “mất ông bầu là chết”, bởi điều này ảnh hưởng đến người lao động: cầu thủ, HLV, nhân viên hậu cần – những người chịu ảnh hưởng trực tiếp nhất.

Ngoài ra, chuyện CLB sáp nhập như Quảng Nam – Đà Nẵng chỉ là giải pháp tình thế. Bóng đá Việt Nam đang giai đoạn “rủi ro cao” nếu không thay đổi công thức tài chính. Mùa giải 2025–26 có thể là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ rằng phải nhanh chóng hình thành các giải pháp bền vững, từ phát triển CLB theo mô hình doanh nghiệp, đến mở hướng tài trợ công nghệ – truyền thông – thương hiệu chứ không chỉ trông vào “ông bầu”. Chỉ khi đó, các giải đấu như V.League mới có thể tránh được khủng hoảng kiểu Quảng Nam.